Jasna Góra - Historia Cudownego Obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej.

sobota, 26 sierpnia 2023 7 min.

Artykuł redakcyjny

Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej znajduje się od kilkuset lat w klasztorze ojców paulinów na Jasnej Górze. W dzisiejszych czasach jest to najbardziej znane sanktuarium maryjne w kraju. Wyznawcy Kościoła rzymskokatolickiego otaczają go szczególnym kultem religijnym. W związku z rozwojem kultu maryjnego rozwinęło się pątnictwo. Do cudownego obrazu w Częstochowie wędrują liczne pielgrzymki. Najwięcej ich organizuje się w sierpniu, w związku z obchodzonym w tym miesiącu świętem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Zmierzają przed jego oblicze wierzący nie tylko z Polski, ale i najdalszych części świata.

zdjęcie z kamery na Jasną Górę w Częstochowie

O tym przeczytasz:

Historyczne losy cudownego obrazu
Przedstawienie Dzieciątka i Maryi na obrazie
Suknie Jasnogórskiej Pani
Kult Matki Boskiej Częstochowskiej

Historyczne losy cudownego obrazu

Nie są znane historyczne fakty mówiące o powstaniu obrazu, nie ma żadnych udokumentowanych wiadomości dotyczących powstania dzieła, ani jego losów przed rokiem 1382. Posiłkować się można jedynie na podaniach, w których twierdzi się jakoby twórcą obrazu miał być św. Łukasz Ewangelista a materiałem, na którym malował miał być stół należący do świętej Rodziny.
Dnia 9 sierpnia 1382 roku został erygowany pierwszy zakon Paulinów w Polsce. Dokonał tego księże Władysław Opolczyk. W dokumentach fundacyjnych nic nie wspomina się o obrazie, jest jedynie zapis o tym, że klasztor powstał ku czci Najświętszej Maryi Panny Bożej Rodzicielki. W późniejszym dziele Piotra Rydzyńskiego z 1523 roku podaje się, że obraz na jasnej Górze złożono 31 sierpnia 1384 roku. Ojcowie Paulini jednak bardziej skłaniają się ku dacie 1382, gdyż jest ona bardziej prawdopodobna.
W 1430 roku w Wielkanoc doszło do napadu na Jasną Gorę. Obraz obrabowano z kosztowności, a następnie połamano i pocięto szablą. Ojcowie ruszyli ze zniszczonym obrazem do Krakowa. Na polecenie króla, Władysława Jagiełły został on odrestaurowany. Zniszczenia były duże. Na pierwotną deskę nałożono nowe płótna aby odtworzyć wizerunek. Śladem po dokonanych zniszczeniach są dwie rysy na jej twarzy, rozszerzają się w kierunku szyi i są przecięte trzecią poprzeczna rysą.

Przedstawienie Dzieciątka i Maryi na obrazie

Obraz składa się z trzech desek lipowych objętych drewnianą gotycką ramą. Obraz przedstawia postać Maryi w pozycji stojącej, ukazaną do połowy. Trzyma ona na lewym ramieniu Dzieciątko. Dzieciątko w lewej dłoni trzyma księgę, a prawą unosi ku górze w geście nauczania lub błogosławieństwa. Ubrane jest ono w suknie koloru ciemnej czerwieni. Suknia Maryi ma kolor granatowy i jest ozdobiona złotymi liliami. Jej prawa dłoń wskazuje na Jezusa. Twarze Maryi i Dzieciątka są w odcieniach ugru. Kolor ten jest dość ciemny i w związku z tym niekiedy Matka Boska nazywana jest Czarną Madonną. Obie twarze emanują powagą i zamyśleniem.

Suknie Jasnogórskiej Pani

Wizerunek Czarnej Madonny z Dzieciątkiem jest ubierany z różnych okazji, tradycyjnie w wyrafinowane suknie, których jest aż 10. Najbardziej znana jest suknia milenijna z 1965 roku.

Suknia brylantowo-diamentowa XVII w.
Mieni się setkami diamentów i brylantów, emaliowanych rozet, brosz. Zakładana na największe uroczystości i święta.
Suknia rubinowa XVII w.
Wysadzana głownie rubinami. W XX w. dodano do niej ponad 214 ślubnych obrączek. Przeznaczona na okres adwentu i wielkiego postu.
Suknia koralowa 1910 r.
Wykonana przez krakowską hafciarkę. Wyszywana koralami, a także złotą nicią, galonami i cekinami, przy szyi Maryi jest koralowy krzyżyk.
Suknia milenijna – 1965 r.
Podłoże srebrnej blachy obrysowane niebieskim haftem z motywem lilii, na sukni Maryi naszyte zostały brylanty, a na sukni Dzieciątka –orientalne haftowane motywy w kolorze purpury. Wykonana w związku z uroczystościami Tysiąclecia Chrztu Polski.
Suknia koralowo-perłowo-biżuteryjna – 1969 r.
Suknia koralowo-perłowa – 1981 r.
Powstała z okazji jubileuszu 600-lecia obecności obrazu na Jasnej Górze
Suknia sześćsetlecia – 1982 r.
Dar wdzięczności za 600-lecie obecności obrazu na Jasnej Górze.
Suknia bursztynowa – 2005 r.
Aby ją wykonać wykorzystano 9 kg bursztynu i ok. 1000 brylantów. Okuta złotem, zdobiona brylantami. Maryja trzyma w dłoni różę z bursztynu. Wotum z okazji 350. rocznicy obrony Jasnej Góry przed Szwedami, a także za życie i pontyfikat Jana Pawła II oraz za 25-lecie powstania „Solidarności”.
Suknia wdzięczności – 2010 r.
Wotum narodu złożone z darów składanych przez pielgrzymów, rodziny i wspólnoty z kraju i z zagranicy.
Suknia perłowa – 2018 r.
Dzieło Andrzeja Majewskiego. Jest to replika sukni, która została skradziona w 1909r. Została wyszyta perłami, który nawlekano na srebrzany drut. Suknie ofiarował twórca jako wotum jego życia.

Kult Matki Boskiej Częstochowskiej

Już od wieków obraz Matki Boskiej Częstochowskiej otoczony jest bogatym kultem. Można zauważyć go w przyozdabianiu obrazu sukniami, kosztownościami, koronami. Hołd Maryi oddawany jest także w literaturze, malarstwie. W wielu przekazach historycznych Cudowny Wizerunek splata się z losami Polski i ma niezwykle duże znaczenie dla całego narodu polskiego. Pojawia się w wielu pieśniach i modlitwach. Już od wieków wznosi się kościoły i sanktuaria pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej. Wiele rezydencji magnackich miało na swoim terenie kaplice poświęcone Cudownemu obrazowi.

W XVII wieku synod krakowski ustanowił, że to właśnie ten częstochowski wizerunek Maryi będzie jako wzorzec do przedstawiania Najświętszej Maryi Panny. Obecnie na terenie kraju jest ponad 270 kościołów pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej. Na świecie natomiast, głownie za sprawną misjonarzy zostało jej poświęconych ponad 50 kościołów i kaplic i aż trzysta ołtarzy.

Na początku XX wieku stolica apostolska ustanowiła liturgiczne święto Matki Boskiej Częstochowskiej, a od roku 1956 w Polsce obchodzi się je 26 sierpnia. Co roku w sierpniu właśnie docierają na Jasną Górę przed oblicze Maryi pielgrzymi z całej Polski. Wiele pielgrzymek stara się dotrzeć w okolicach 15 sierpnia na uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny część dociera 26 sierpnia na uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej.

Pielgrzymi na Jasnej Górze w 2021 roku.

Najczęściej wyrusza się w pielgrzymkę pieszą z własnego dekanatu, ale organizowane są także pielgrzymki, w której idą konkretne grupy zawodowe lub takie gdzie dociera się do Częstochowy w inny sposób niż pieszo. I tak dla przykładu wyrusza pielgrzymka rowerowa czy rolkowa. Pielgrzymują grupowo nauczyciele i wychowawcy, członkowie kawalerii konnej, więźniowie polityczni. Przed najświętszym obrazem modlą się maturzyści i dzieci pierwszokomunijne. A także bardzo wiele osób, które pragną przed obliczem Maryi podziękować za dary lub wyprosić łaski.

Co roku Jasną Górę odwiedzają tłumy pielgrzymów z Polski i ze świata. W 2022 roku było ich aż 2,5 miliona. Według statystyk pielgrzymkowych było to - 265 pielgrzymek pieszych, 271 grup rowerowych, 24 grupy biegowe, 3 motocyklowe, 2 rolkowe, 1 konna, ponad 27 tys. maturzystów oraz ponad 24 tys. dzieci komunijnych.

Tagi