Polska artystyczna. Warsztaty i rzemiosła sztuki ludowej dla turystów.

środa, 10 lipca 2024 6 min.

Artykuł redakcyjny

Sztuka ludowa w Polsce to barwna mozaika tradycji, technik i motywów, które są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Od malowania na ceramice po wyroby z wikliny, od haftu po rzeźbę w drewnie. Te tradycje są nadal żywe, a artyści kontynuują swoją pracę w licznych warsztatach rozsianych po całym kraju.

Gdzie więc w Polsce znajduje się najwięcej miejsc, gdzie turyści mogą uczestniczyć w takich warsztatach?

zdjęcie: shutterstock.com/ Polska artystyczna. Warsztaty i rzemiosła sztuki ludowej dla turystów.

Regiony słynące ze sztuki ludowej

Sztuka ludowa odnosi się do twórczości artystycznej, która wywodzi się z kultury i tradycji lokalnych społeczności, zwłaszcza wiejskich. Jest ona wyrazem życia codziennego, wartości, przekonań i emocji ludzi, którzy ją tworzą. Sztuka ludowa nie jest związana z formalnym wykształceniem artystycznym, lecz z przekazywaniem wiedzy i umiejętności z pokolenia na pokolenie.

Sztuka ludowa na Podhalu

Podhalańskie rzemiosła to symbol kultury góralskiej w Polsce. Charakteryzują się bogactwem zdobień i wykorzystaniem naturalnych materiałów, takich jak drewno, skóra czy wełna. Ręcznie wykonane hafty, ceramika i wycinanki to tylko niektóre z unikatowych wyrobów tej okolicy.

- Kuśnierstwo

Rzemiosło mające odległą historię, przywileje cechowe kuśnierze w Nowym Targu otrzymali w 1624 r. Systematycznie rosła ilość kuśnierzy, dzięki sprzyjającym warunkom tj. rozwijającej się hodowli owiec i jarmarkom na które spędzano duże ilości owiec i kóz. W XIX wieku był to najliczniejszy cech (w mieście pracowało 79 kuśnierzy). Rzemiosłem tym zajmowały się całe rodziny. Tradycje przetrwały do dzisiaj.

- Tkactwo

Rzemiosło popularne na Podhalu. Odzież robiono z płótna lnianego lub z wełny owczej. Uprawiano len z którego za pomocą narzędzi robiono płótno: rafa do lnu - przeciągano przez jej żelazne zęby wiązkę lnu w celu oddzielenia główek lnu od łodyg, międlica - do międlenia czyli łamania zdrewniałych części łodyg, grzebienie, szczeci - do czesania włókien z lnu i wełny, kołowrotki, wrzeciona - do przędzenia włókien z lnu i wełny, a potem tkano na warsztacie tkackim płótno.

Zdjęcie z kamery na Zakopane i Tatry 2024 rok.

Sztuka ludowa na Kaszubach

Kaszubskie tradycje rzemieślnicze odzwierciedlają bliskie związki z przyrodą oraz życiem na wsi.

- Garncarstwo

Jedną z najstarszych dziedzin rzemiosła ludowego Kaszub jest garncarstwo. Kaszubskie rzemiosło podupadło wprawdzie w XIX wieku wraz z rozwojem przemysłu i nasyceniem rynku tanimi wyrobami przemysłowymi, ale od początku XX wieku przeżywa renesans z inspiracji znanych etnografów z Wdzydz – Teodory i Izydora Gulgowskich. Trudny dla rzemiosła czas przetrwały dwa kaszubskie warsztaty rzemieślnicze o profilu garncarskim, z których do dziś działa jeden. Przy zakładzie w Chmielnie czynne jest również muzeum ceramiki kaszubskiej.

- Hafty kaszubskie

Długą tradycję na Kaszubach ma haft, który początkowo powstawał w klasztorach norbertanek w Żukowie i benedyktynek w Żarnowcu. Motywy identyfikowane jako kaszubskie umieszczano już w XVII i XVIII wieku na czepcach oraz obrusach ołtarzowych i innych kościelnych przedmiotach. Tkaniny zdobiono motywami roślinnymi (tulipanami, liliami, margaretkami i owocami granatu), które w XX wieku zaadoptowano do wielobarwnego haftu kaszubskiego.

Zdjęcie z kamery na Jezioro Wdzydzkie na Kaszubach 2024 rok.

Z biegiem czasu wykształciły się różne szkoły haftowania:

• wdzydzka, najstarsza. Charakteryzuje się bogatym wzornictwem z wyjątkowo kolorowymi kompozycjami z przewagą niebieskiego, czerwonego, zielonego, czarnego i żółtego,

• żukowska posługuje się siedmioma kolorami i jest bardziej oszczędna we wzory, szkoła

• pucka to charakterystyczne motywy sieci, fal i mikołajka nadmorskiego,

• wejherowska wyróżnia się motywami chryzantem, dalii, astrów, bzu i groszku.

Sztuka ludowa Małopolska

Małopolska to region, w którym rzemiosło artystyczne ma długą tradycję. Słynne krakowskie suknie ludowe, ręcznie malowane pisanki oraz oryginalne wyroby z filcu czy wikliny przyciągają uwagę miłośników kultury ludowej z całego świata.

- Haft Krakowski

To jedno z najbardziej znanych i charakterystycznych rzemiosł ludowych Małopolski. Haft krakowski to sztuka zdobienia tkanin, która wykorzystuje bogatą paletę kolorów i charakterystyczne wzory geometryczne, roślinne oraz zwierzęce. Tradycyjnie haftowane są m.in. stroje ludowe, obrusy czy serwetki.

- Filcowanie

Filcowanie wełny jest również popularnym rzemiosłem w Małopolsce. Tradycyjnie wykorzystuje się je do produkcji różnorodnych przedmiotów, takich jak kapelusze, torebki, buty czy ozdoby. Warsztaty filcowania pozwalają poznać tę starożytną technikę i stworzyć własne dzieła.

- Wycinanki

To tradycyjne ozdoby wykonane z wyciętych z papieru wzorów. W Małopolsce wycinanki są popularne szczególnie w okresie świątecznym, ale również jako element dekoracyjny w domach i izbach regionalnych. Można spotkać warsztaty, gdzie uczestnicy mogą nauczyć się tej sztuki i wykonać własne wycinanki.

Zdjęcie z kamery na Rynek w Krakowie 2024 rok

Sztuka ludowa na Kujawach i Ziemi Dobrzyńskiej

W tych regionach dominujące są wyroby z gliny i ceramiki, charakteryzujące się bogatą ornamentyką i charakterystycznymi kształtami. Tradycyjne kujawskie garnki czy zdobione dzbanki to popularne pamiątki dla odwiedzających.

- Ceramika kujawska

Wyróżnia się różnorodnością form, kształtów i zdobień. Dominują tu tradycyjne naczynia, takie jak garnki, dzbanki, misy czy kubki, często ozdobione bogatą ornamentyką roślinną lub geometryczną.

- Rzeźba w drewnie

Ma ona długą tradycję na terenie Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej. Charakteryzuje się głównie motywami religijnymi, zwierzęcymi oraz roślinnymi. Drewniane rzeźby zdobią kościoły, kaplice i domy, a także są popularnymi pamiątkami dla turystów.

- Plecionkarstwo

Wytwarzanie różnego rodzaju wyrobów z wikliny czy trzciny jest również tradycyjnym rzemiosłem na Kujawach i Ziemi Dobrzyńskiej. Plecionkarstwo obejmuje wyplatane kosze, koszyki, maty, a także dekoracje świąteczne. Współcześnie spotyka się również zastosowanie tej techniki w produkcji mebli i ozdób wnętrz.

Sztuka ludowa na Podlasiu

Podlaskie rzemiosła odzwierciedlają wielokulturowość regionu oraz bliskie sąsiedztwo natury. Wyrób plecionkarski, rzeźba w drewnie, haft krzyżykowy to tylko niektóre z tradycyjnych form wytwórczości, które można tu podziwiać.

- Plecionkarstwo

Ma długą tradycję na Podlasiu. Wykorzystuje się różne rodzaje naturalnych materiałów, takich jak wierzba, trzcina czy siano, aby wytworzyć kosze, koszyki, maty i inne wyroby plecione. Te tradycyjne wyroby są często zdobione geometrycznymi wzorami i stanowią popularne pamiątki dla turystów.

- Haft podlaski

Podlaski haft krzyżykowy jest wyjątkowy ze względu na bogactwo kolorów i geometryczne wzory. Tradycyjnie haftuje się nim różnego rodzaju tekstylia, takie jak obrusy, serwetki, stroje ludowe czy koce. Haft podlaski jest ceniony za swoją staranność i precyzję wykonania.

- Rzeźba w drewnie

Jest ona istotnym elementem kultury podlaskiej. Rzemieślnicy tworzą unikatowe rzeźby religijne, figury ludowe, zwierzęce oraz dekoracje architektoniczne zdobiące cerkwie, kościoły, kaplice i domy mieszkalne.

Pozostaw swojego e-maila, a raz w tygodniu powiadomimy Cię o nowych treściach redakcyjnych czy ciekawych wydarzeniach które mają miejsce w branży turystycznej.

Adres e-mail:

Prosimy podać poprawny adres e-mail.

* Oświadczam, że zapoznałem/łam się oraz akceptuję Politykę Prywatności

Wymagamy oświadczenia i akceptacji polityki prywatności.

* Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez firmę WebCamera Media Sp. z o.o. moich danych osobowych.

Wymagamy wyrażenia zgody na przetwarzanie danych abyśmy mogli wysłać newsletter.

Tagi