Największe tamy i zapory w Polsce

wtorek, 01 kwietnia 2025 7 min.

Artykuł redakcyjny

Polska, choć nie jest krajem obfitującym w wielkie rzeki i jeziora, posiada kilka imponujących konstrukcji hydrotechnicznych. Tamy i zapory pełnią kluczowe role w zarządzaniu zasobami wodnymi, ochronie przeciwpowodziowej, produkcji energii oraz rekreacji. Poniżej przedstawiamy przegląd największych i najważniejszych tam i zapór w Polsce.

zdjęcie: shuttersock.com/licencja - Zapora Czorsztyńska

Znaczenie tam i zapór w Polsce

Tamy i zapory w Polsce odgrywają kluczową rolę w zarządzaniu wodami i są niezbędne dla ochrony przeciwpowodziowej, produkcji energii elektrycznej, a także rekreacji i turystyki. W obliczu zmian klimatycznych i rosnącego zapotrzebowania na energię odnawialną, znaczenie tych konstrukcji będzie jeszcze większe.

- Regulują przepływ wód i zapewniają ochronę przeciwpowodziową

Tamy i zapory są niezbędne do kontrolowania przepływu wód w rzekach. Dzięki nim możliwe jest:

Zapobieganie powodziom: Tamy pozwalają na retencję wody podczas intensywnych opadów, co zmniejsza ryzyko wystąpienia powodzi i zniszczeń, jakie mogą one spowodować.

Zarządzanie zasobami wodnymi: Poprzez regulację przepływu wód, tamy pomagają w utrzymaniu odpowiednich poziomów wody w rzekach i jeziorach, co jest kluczowe dla nawadniania terenów rolniczych, zaopatrzenia w wodę pitną oraz przemysłu.

- Produkują energię odnawialną

Zapory z elektrowniami wodnymi są istotnym źródłem odnawialnej energii. Elektrownie wodne wykorzystują energię kinetyczną płynącej wody do produkcji energii elektrycznej, co przynosi liczne korzyści:

Redukcja emisji gazów cieplarnianych: Energia wodna jest czysta i nie emituje gazów cieplarnianych, co przyczynia się do zmniejszenia negatywnego wpływu na klimat.

Stabilność energetyczna: Elektrownie wodne dostarczają stabilną i niezawodną energię, co jest ważne dla bezpieczeństwa energetycznego kraju.

- Wspierają rolnictwo i przemysł

Tamy i zapory umożliwiają skuteczne zarządzanie zasobami wodnymi, co jest niezbędne dla:

Nawadniania rolniczego: Dzięki tamom możliwe jest gromadzenie wody i jej dostarczanie do systemów nawadniających, co zwiększa efektywność produkcji rolnej.

Dostępu do wody przemysłowej: Przemysł potrzebuje dużych ilości wody, którą dostarczają zbiorniki retencyjne utworzone przez tamy.

- Chronią środowisko i ekosystem

Tamy i zapory mają istotny wpływ na środowisko naturalne. Choć ich budowa może wprowadzać zmiany w ekosystemach, odpowiednie zarządzanie może przynieść korzyści ekologiczne:

Tworzenie siedlisk: Sztuczne zbiorniki wodne mogą stać się nowymi siedliskami dla różnych gatunków roślin i zwierząt, wspierając bioróżnorodność.

Ochrona przed erozją: Tamy pomagają w zapobieganiu erozji brzegów rzek i zbiorników wodnych, chroniąc glebę i infrastrukturę.

- Rozwijają turystykę i rekreację

Zapory i tamy, wraz z utworzonymi przez nie zbiornikami wodnymi, są atrakcyjnymi miejscami dla turystyki i rekreacji:

Sporty wodne: Zbiorniki wodne są idealnymi miejscami do uprawiania sportów wodnych, takich jak żeglarstwo, kajakarstwo, windsurfing czy wędkarstwo.
Turystyka przyrodnicza: Malownicze krajobrazy wokół zbiorników wodnych przyciągają turystów, którzy mogą korzystać z licznych szlaków turystycznych, punktów widokowych oraz obiektów rekreacyjnych.
Infrastruktura turystyczna: Rozwój turystyki wokół tam i zapór prowadzi do powstania infrastruktury turystycznej, w tym hoteli, pensjonatów, restauracji oraz atrakcji turystycznych, co przyczynia się do rozwoju lokalnej gospodarki.

Ujęcie z kamery na zaporę w Świnnej Porębie

Zapora wodna w Solinie

Jedna z najbardziej znanych zapór w Polsce, położona jest na rzece San w Bieszczadach. Zapora Solińska, ukończona w 1968 roku, jest największą tego typu budowlą w Polsce pod względem pojemności zbiornika wodnego Jej głównym celem było zabezpieczenie przed powodziami oraz wykorzystanie potencjału energetycznego rzeki San.

zdjęcie: widok na Zaporę Solińską z kamery obrotowej

Długość zapory wynosi aż 664 metry, a wysokość 81 metrów, co czyni ją jednym z największych tego typu obiektów w kraju. Znaczenie zapory Solina dla regionu jest nieocenione, gdyż przyczyniła się do rozwoju gospodarki i turystyki.

zdjęcie: widok na Zaporę Solińską z kamery obrotowej

Zbiornik Soliński, zwany również Bieszczadzkim Morzem, ma powierzchnię około 22 km² i pojemność 472 mln m³. Zapora nie tylko służy jako źródło energii (elektrownia wodna), ale także jest popularnym miejscem turystycznym, oferującym liczne atrakcje wodne.

Wokół zapory znajduje mnóstwo ośrodków turystycznych, miejsc noclegowych przyciągających rzesze turystów praktycznie przez cały rok. Najwięcej oczywiście latem.

Zapora wodna we Włocławku

Zapora we Włocławku, zbudowana na Wiśle, jest największą zaporą w Polsce pod względem długości korony, która wynosi 1 200 metrów. Ukończona w 1970 roku, pełni funkcje energetyczne, przeciwpowodziowe oraz transportowe. Elektrownia wodna we Włocławku ma moc 160 MW.

Dzięki niej powstało największe w naszym kraju sztuczne jezioro zaporowe, którego powierzchnia przekracza 70 km2. Bulwary znajdujące się wzdłuż jeziora są ulubionym miejscem mieszkańców i turystów, w którym można spacerować, relaksować się czy uprawiać sporty wodne.

Obok zapory można zauważyć wysoki krzyż papieski. Jest on pomnikiem, upamiętniającym miejsce śmierci ks. Jerzego Popiełuszki.

Zapora Czorsztyńska na Dunajcu

Położona na Dunajcu, między Pieninami a Gorcami, zapora Czorsztyńska została ukończona w 1997 roku. Jest to wielozadaniowy obiekt, który tworzy Jezioro Czorsztyńskie o pojemności 234,5 mln m³. Zapora ma wysokość 56 metrów i długość 404 metrów. Zbiornik Czorsztyński pełni funkcje przeciwpowodziowe, energetyczne (elektrownia wodna o mocy 92 MW) oraz rekreacyjne, będąc ważnym punktem turystycznym regionu.

zdjęcie: widok z kamery na Jezioro Czorsztyńskie

Po koronie zapory możliwe jest spacerowanie. Promenada otwarta jest dla turystów przez cały dzień. U jej stóp znajduje się z kolei budynek elektrowni wodnej (szczytowo – pompowej). Z kolei na lewym przyczółku zapory jest miejsce, w który spacerowicze mogą w spokoju odpocząć delektując się panoramą na Pieniny. Widzimy między innymi zamek w Niedzicy oraz Czorsztynie.

Warto pamiętać, że zalew Czorsztyński objęty jest ścisłą ochroną. Od 1 czerwca do 30 września obowiązuje całkowity zakaz używania na wodzie silników spalinowych.

Zapora Goczałkowicka na Wiśle

Zapora ta zlokalizowana jest na rzece Wiśle w Goczałkowicach-Zdroju i tworzy Jezioro Goczałkowickie, jedno z największych sztucznych zbiorników wodnych w Polsce o pojemności 168 mln m³. Zbudowana w latach 1950-1956, zapora ma długość 2980 metrów i wysokość 14 metrów.

Zwana jest również Śląskim Morzem i to nie bez powodu. To największy zbiornik wodny w województwie liczący 3200 ha. Oprócz swoich podstawowych funkcji dostarczania wody pitnej, pełni także rolę przeciwpowodziową. Jezioro utworzono na Wiśle w roku 1956 i dziś zaopatruje w wodę ok. 1 mln osób.

Przyciągani urokiem jeziora licznie docierają tu spacerowicze, fani rolek, rowerzyści, jak również miłośnicy przyrody. W pogodne, a szczególnie w weekendowe dni bywa tu bardzo tłoczno. Jeśli macie ochotę zobaczyć morze z wyrastającymi nieopodal górami w tle, to popularna tama będzie dobrym wyborem.

Zapora wodna w Pilchowicach

Jedna z najstarszych dużych zapór w Polsce, zapora Pilchowice została ukończona w 1912 roku na rzece Bóbr. Ma 62 metry wysokości i 270 metrów długości. Zbiornik Pilchowicki ma pojemność 50 mln m³. Jest to również jedna z największych zapór kamiennych w Polsce. Elektrownia wodna w Pilchowicach działa nieprzerwanie od momentu jej uruchomienia, dostarczając energię elektryczną do okolicznych miejscowości.

To idealne miejsce dla tych, którzy lubią spacery połączone z oglądaniem wspaniałych widoków, świeże powietrze i namacalne piękno przyrody, ale też dla tych, którzy zamiast pieszych wycieczek wolą przesiąść się na dwa kółka. Fani rowerowych wycieczek będą zachwyceni.

Poza samą Zaporą Pilchowicką warto zobaczyć również stację kolejową w Pilchowicach i najwyższy w Polsce most kolejowy, który znajduje się niecały kilometr od zapory.

Pozostaw swojego e-maila, a raz w tygodniu powiadomimy Cię o nowych treściach redakcyjnych czy ciekawych wydarzeniach które mają miejsce w branży turystycznej.

Adres e-mail:

Prosimy podać poprawny adres e-mail.

* Oświadczam, że zapoznałem/łam się oraz akceptuję Politykę Prywatności

Wymagamy oświadczenia i akceptacji polityki prywatności.

* Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez firmę WebCamera Media Sp. z o.o. moich danych osobowych.

Wymagamy wyrażenia zgody na przetwarzanie danych abyśmy mogli wysłać newsletter.

Tagi